Ngày 12 tháng 9 năm 2017, nhóm nghiên cứu đề tài cấp bộ GTVT “Đề xuất nâng cao mức tiêu chuẩn khi thải đối với xe ô tô đang lưu hành, xe cơ giới đã qua sử dụng nhập khẩu”  của trường Đại học Công nghệ GTVT đã phối hợp cùng với các chuyên gia hãng ED… Hàn Quốc và cán bộ kỹ thuật Tổng công ty vận tải Hà Nội đã tiến hành khảo sát thực tế phương tiện tại Xí nghiệp xe Bus Cầu Bươu và Xí nghiệp xe Bus Hà Nội. Mục tiêu của việc khảo sát là phân loại, lựa chọn từng loại phương tiện để lắp bộ xử lý khí xả phù hợp nhằm giảm thiểu phát thải độc hại đối với các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đang lưu hành tại Việt Nam. Đây là một trong những nội dung quan trọng trong nhóm các giải pháp giảm phát thải độc hại cho PTGTCGĐB đang lưu hành sẽ được đề xuất sau khi công bố ngưỡng phát thải mới đối với loại phương tiện này.

Được biết, trước đây, ngày 10/10/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 249/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện cơ giới đường bộ nhằm tổ chức quản lý, kiểm soát nguồn khí thải do hoạt động của PTCGĐB gây ra đồng thời hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm không khí. Theo đó, từ ngày 01/07/2008 thực hiện việc kiểm tra khí thải bắt buộc đối với xe ô tô đang lưu hành trên phạm vi cả nước.

Trải qua hơn 8 năm thực hiện việc kiểm tra khí thải đối với phương tiện đang lưu hành, cơ cấu đội hình phương tiện Việt Nam đã có sự thay đổi rõ rệt. Nhiều phương tiện cũ nát được thay thế bằng phương tiện mới có mức tiêu chuẩn khí thải cao hơn.

Tuy nhiên, nếu so sánh Việt Nam với các nước trong khu vực và đánh giá tình hình thực tế có thể thấy rằng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu cũng như xe đang lưu hành quy định tại Quyết định số 249/2005/QĐ-TTg còn thấp. Do vậy, Bộ Giao thông vận tải đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành các văn bản mới nhằm định hướng trong thời gian tới như Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg ngày 01/9/2011 về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 3, 4, 5 đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới. Tuy nhiên, việc điều tra khảo sát, đánh giá để đề xuất được mức tiêu chuẩn khí thải và quy trình kiểm tra đối với xe cơ giới đang lưu hành nhằm thay thế mức tiêu chuẩn khí thải ở mức thấp hiện đang áp dụng còn ở mức độ hạn chế, mới chỉ dừng lại ở các báo cáo tổng kết đánh giá việc thực hiện Quyết định số 249/2005/QĐ-TTg của Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Năm 2013, được sự tài trợ của tổ chức Không khí sạch Châu Á (CAI) và sự cho phép của Bộ GTVT, trường Đại học Công nghệ giao thông vận tải đã thực hiện dự án “Dự thảo tiêu chuẩn khí thải mới và lộ trình thực hiện đối với PTGTCG đường bộ lắp động cơ diesel đang lưu hành tại Việt Nam”. Dự án đã phân tính đánh giá hiện trạng phương tiện, đề xuất ngưỡng và lộ trình thực hiện cho nhóm phương tiện lắp động cơ diesel đang lưu hành dựa trên việc phân tích đánh giá các số liệu về độ khói được kết xuất từ cơ sở dữ liệu của Trung tâm Tin học – Cục Đăng kiểm Việt Nam. Tuy nhiên, đối tượng nghiên cứu của Dự án mới chỉ dừng lại ở các PTGTCG đường bộ lắp động cơ diesel đang lưu hành (số liệu đến năm 2013) mà chưa bao phủ hết các đối tượng khác của Quyết định số 249/2005/QĐ-TTg.

Ngày 01 tháng 6 năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 985ª/QĐ-TTg về việc phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất lượng không khí đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025. Theo Quyết định 985ª/QĐ-TTg, trong thời gian tới Bộ Giao thông vận tải cần sớm xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ bản hành Quyết định về lộ trình nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô đang lưu hành, xe cơ giới nhập khẩu đã qua sử dụng.

Như vậy, cần thiết phải nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô đang lưu hành, xe cơ giới đã qua sử dụng nhập khẩu. Điều này có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao góp phần giảm mức phát thải các chất độc hại có trong khí xả của PTGTCG đường bộ khi tham gia giao thông xả thải ra môi trường, giảm việc nhập khẩu các xe cơ giới đã qua sử dụng có mức tiêu chuẩn phát thải thấp từ các nước khác về Việt Nam, làm căn cứ khoa học cho Bộ Giao thông vận tải xây dựng Quyết định về  lộ trình nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô đang lưu hành, xe cơ giới nhập khẩu đã qua sử dụng trình Thủ tướng Chính phủ

Một số hình ảnh về việc khảo sát vị trí lắp bộ xử lý khí thải tại một số công ty vận tải hành khách bằng xe bus tại Hà Nội:

Đo khảo sát thực tế tại Xí nghiệp xe Bus Cầu Bươu

Đo khảo sát thực tế tại Xí nghiệp xe Bus Hà Nộí